Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik Neler Getiriyor

Finansal tüketici mevzuatça; bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlarca kendisine ürün veya hizmet sunulan tüketici olarak tanımlamıştır. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicilere sunulan ürün veya hizmetlere ilişkin olarak faiz veya kâr payı dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemek için 03.10.2014 tarihinde Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete ’de yayımlanmıştır. 10.02.2020’de Resmi Gazete ‘de yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile ilgili yönetmelikte finansal tüketici lehine önemli değişiklikler yapıldı. Yazımızda bu Yönetmeliğin getirdiği yenilikler incelenecektir.

EFT ve Havale Ücretlerinde Limit Dönemi

Yönetmelikte en çok dikkat çeken düzenleme ise son dönemde büyük tepki gören EFT ve Havale ücretlerindeki üst sınırlar oldu. Düzenlemeyle birlikte EFT işlemlerinden alınacak ücret işlem tutarının 1.000 TL’nin altında olması hâlinde mobil bankacılık uygulamaları ve internet bankacılığı aracılığıyla yapılan işlemler ile düzenli ödemelerde 1 TL’yi, ATM’den yapılan işlemlerde 2 TL’yi, diğer kanallar ile yapılan işlemlerde ise 5 TL’yi geçemeyecek. İşlem tutarının 1.000 TL ile 50.000 TL arasında olması hâlinde bu sınırlar sırasıyla 2 TL, 5 TL ve 10 TL olarak, işlem tutarının 50.000 TL ve üzerinde olması durumunda ise 25 TL, 50 TL ve 100 TL olarak uygulanacak. Kuruluş ile finansal tüketici arasındaki sözleşmede geç işlemler olarak belirlenen ve mutat saatler dışında yapılan EFT işlemlerinde anılan sınırlar yüzde elli artırımlı olarak uygulanacak. Havale işlemlerinde ise uygulanacak azami ücretler EFT işlemleri için belirtilen ayrımlara tabi olarak ilgili ücretlerin yarısı oranında uygulanacak. Kuruluşlarca gerçekleştirilen uluslararası para transfer işlemlerinin ücretleri ise finansal tüketici ile kuruluş arasında düzenlenen sözleşme ile belirlenecek.

Ücret ve parasal sınırlar her yıl azami, Türkiye İstatistik Kurumunca bir önceki yılsonu itibarıyla açıklanan yıllık tüketici fiyat endeksi artış oranında artırılacak. Bununla birlikte kuruluşların ücret artışlarını, artış uygulanmaya başlanmadan en az otuz gün önce finansal tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla veya kaydı tutulan telefon vasıtasıyla bildirmesi zorunlu hale getirildi. Bu bildirim üzerine finansal tüketicinin kendisine bildirim yapıldığı tarihten itibaren on beş gün sonrasına kadar ürünün veya hizmetin kullanımından vazgeçme hakkı olacak. Bu hakkın kullanılması hâlinde uygulanacak ücret artışının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilave ücret alınamayacak. Kuruluşlar, vazgeçme hakkını kullanan finansal tüketiciye uyuşmazlık konusu ürün veya hizmeti vermeyi durdurabilecek. Finansal tüketicinin ürünü kullanmaya veya hizmeti almaya devam etmesi hâlinde, değişikliğin kabul edildiği varsayılacak.

Ücretsiz Yapılacak Kredi ve Kredi Kart İşlemleri

Kredili mevduat hesaplarından kullandırılan krediler ile kredi kartlarından yapılan taksitli nakit avans işlemleri için ücret tahsil edilemeyecek. Nakit avans kullanılması durumunda ise tahsil edilen ücret, avans tutarının yüzde birini geçemeyecek.

Hesap özeti gönderimi, sanal kart oluşturma ve kullanımı ile bir takvim yılı içerisinde kayıp, çalıntı ve benzeri nedenler dolayısıyla gerçekleştirilen iki adede kadar kart yenileme karşılığında ücret alınamayacak. İkiden sonraki kart yenilemelerinde ise finansal tüketiciden maliyet kadar ücret alınabilecek.

Sözleşmelerdeki Nitelikli Yazılı Şekil Şartı

Kağıt üzerinde düzenlenecek sözleşmelerde, ‘’Sözleşmenin bir nüshasını elden aldım.’’ şeklindeki ibarenin finansal tüketici tarafında yazılması zorunlu hale getirildi.

Ücretli İşlemlerde Finansal Tüketicinin Onayı Şartı

Sözleşmeler kapsamında ücret alınabilecek her bir ürün veya hizmet için finansal tüketicinin onayının alınması zorunlu hale getirildi. Sözleşmede ücreti belirlenmiş olan ürün ve hizmetler haricinde bir ürün veya hizmetin kuruluşlar tarafından ücret karşılığı verilebilmesi için işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde, finansal tüketiciye işlem öncesinde ücrete ilişkin bilgi verilmesi ve finansal tüketicinin onayının alınması gerekmektedir. Kuruluşlar tarafından finansal tüketicinin onayının alındığı ispat edilemediği takdirde, onay alınmamış sayılacak.

Kuruluşlar finansal tüketicinin onayını almaksızın yaptığı bildirimlerden ücret alamayacak. Onay alındığı takdirde bildirim işlemi için alınacak ücret üçüncü kişilere ödenen tutarı geçmeyecek. İlgili mevzuat gereği belirli bir şekilde yapılması zorunlu olan bildirim ve işlemlerden maliyetleri kadar ücret alınabilecek.

Kuruluşlar tarafından süreklilik arz etmeyen para transferleri, fatura tahsilâtı gibi anlık işlem ve hizmetlerden ücret tahsil edilmeden önce, işlemin gerçekleştirildiği alanın yapısına uygun bir şekilde finansal tüketicinin onayının alınması sonrası işlem gerçekleştirilecek. Bu işlemlere ilişkin ücretlere sözleşmede yer verilme şartı aranmayacak.

Son dönemde bankaların, finansal tüketicilerden aldığı ölçüsüz ücretlere karşı gerekli; fakat geç kalınmış bir düzenleme olduğu kanaatindeyiz. Ayrıca finansal tüketicilerin hem CİMER’e hem de BDDK’ya karşı yapılan şikayetlerinin gün geçtikçe sayısının arttığı anlaşılmakta olup bu hususta tüketici lehine böyle bir Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi vatandaşın hukuken hakkını aramasının ne kadar elzem olduğunu bizlere göstermektedir.

M. Batuhan Öz